Het Munt-manifesto: of hoe het verschil tussen Religiewetenschappen en Theologie uit te leggen.9/7/2020 Er gaat geen maand voorbij zonder dat mij - vaak op een vrij directe, onaangename manier - gevraagd wordt wat een religiewetenschapper is, wat een religiewetenschapper nou eigenlijk doet, en waarom ik 'in godsnaam' religiewetenschapper zou willen worden. Nu ik in het laatste jaar van mijn Bachelor Religiewetenschappen zit, vond ik het wel eens tijd om een goed antwoord op deze vraag te formuleren. Om te beginnen is religiewetenschappen niet hetzelfde als theologie. Ja echt. Ik zal nooit dominee worden - tenminste niet met religiewetenschappen als bachelor. Wat is religiewetenschappen dan wel, en waarom is het zo anders dan theologie? Het zit 'm in de munt, en in wie de munt vasthoud. Religie is als één munt.Laten we, 'for the sake of argument', in dit opiniestuk aannemen dat alle religies samengesmolten konden worden tot 1 muntstuk genaamd 'religie'. Haal maar eens een muntstuk uit je portemonnee. Een euro. Een yen. Een leuk chinees muntje met een gat in het midden aan een ketting, of een simpele, zware platinum dollar coin. Het punt is dat het een mooi rond stukje glimmend metaal is, met graveringen erop. Toch? Net als een muntstuk heeft religie een origine, dat is, iets of iemand heeft het gemaakt of laten maken, en het is van een of andere materiaal gemaakt. En net als een munt komen er uit religie dingen tevoorschijn die je aan de buitenkant kunt zien. Dit zijn de inscripties op de munt, de plaatjes, of vuil door het gebruik. Ja, zelfs de stukjes kauwgom die aan je euromunt vast blijven plakken zijn een uiting van religie als munt. Dit kunnen dingen zijn als religieuze films, rituelen, afbeeldingen, religieuze mensen, muziek, en talloos andere dingen die deels of helemaal met religie te maken hebben. Theologie als inscriptie.Als we een vergelijking maken, dan zijn de inscripties op de religie-munt hetzelfde als theologie. Ze zeggen direct iets over de munt (die religie voorstelt), zoals het gewicht ervan, wie de munt gemaakt heeft, of aan wie ze is opgedragen. De tekst op een munt legt uit van wie en voor wie de munt is, maar ook wat de (monetaire) waarde ervan is, net als theologie uitlegt van wie een religie is, voor wie deze religie is, en wat de waarde ervan is. Theologie is dus wat er op de religie-munt staat, en theologen werken dan ook vanuit de munt (religie) voordat ze iets opschrijven. Hun bronnen komen (bijna) altijd vanuit de religie. Met hun rug tegen de munt (religie) aan schrijven zij stukken over de origine, het materiaal, en de waarde van de munt (religie). Theologen kijken dus van binnen (religie/munt) naar buiten (theolgie/inscriptie). Religiewetenschappen als de mens die de munt vasthoud.Als religie een munt is, en theologie de inscriptie op de munt, dan is het de religiewetenschapper die de munt vasthoud en er vragen over stelt. De munt die je eerder uit de portemonnee haalde mag je nu vastpakken tussen wijsvinger en duim. Wat zie je? In ieder geval een rond stuk metaal. Misschien heeft ze geribbelde randjes, of is het metaal niet uit 1 kleur maar uit 2 of wellicht wel 3 kleuren gemaakt. Waar zou de munt van gemaakt zijn denk je? Platinum? Een legering? En hoe worden de munten gemaakt? Worden ze gegoten als heet metaal? Wie zou zich daarbij hebben kunnen verbranden? Verander je vingers eens van positie. Zie je nu het plaatje dat op één of misschien wel 2 kanten van de munt staat? Misschien zie je wel helemaal geen plaatje, omdat je vinger ervoor zit. Waar ga je de munt voor gebruiken? Ben je misschien aan het sparen? Wellicht was je vergeten dat je een munt in je portemonnee had. De vragen hierboven zijn van grote interesse als het niet over munten, maar over religie gaat. Ik zal ze doorlopen: hoe ziet religie eruit? waarvan is religie gemaakt? hoe wordt religie gemaakt? waar ga je religie voor gebruiken? Wat valt je op? Ten eerste weet je op een deel van deze vragen geen direct antwoord. Zo is het voor religiewetenschappers ook. Als je al wist dat een euro gemaakt wordt van een legering, kun je dan dezelfde vraag beantwoorden over religie? Ik weet zeker dat niet iedereen het met je antwoord eens zal zijn. Daarnaast is het je vast ook opgevallen dat je een munt op geen enkele manier vast kan houden waardoor je hele munt kunt zien. Zelfs als je het randje vastpakt, dan valt een deel van de randen van de munt weg onder je vingers, net als de achterkant. Ook religiewetenschappers worstelen hiermee. Daarom stellen we vragen aan alle uiterlijkheden van religie, en kijken we niet alleen naar de inscriptie, maar ook naar dat vieze kauwgompje dat erop geplakt zit, en dat vuil op de randen. Waar zijn die van gemaakt - en wat doen ze op die munt? Als we daar allemaal naar gekeken hebben, dan pas kunnen we iets zeggen over de munt. Wellicht kunnen we zelfs voorspellen wat er zich onder je vingers afspeelt: Zouden daar ook ribbeltjes op de rand zitten? Als laatste is je wellicht het grootste verschil tussen theologie en religiewetenschappen opgevallen. Zoals hierboven gesteld kijken theologen van binnen naar buiten, maar religiewetenschappers kijken van buiten naar binnen. Kijk maar eens naar je munt - je kijkt naar de munt, toch? Eens weten wat ik als religiewetenschapper allemaal geleerd moet hebben? Klik op onderstaande link om naar de studiewebsite van de BA Religiewetenschappen te Leiden Universiteit te gaan: https://www.universiteitleiden.nl/onderwijs/opleidingen/bachelor/religiewetenschappen Heb je vragen of opmerkingen over dit opiniestuk, laat je reactie dan hieronder achter.
0 Reacties
Laat een antwoord achter. |
Aurora E. L. Turkenburg1997 I Asian studies & Religious studies MA student Leiden Universiteit [Jan 2023] | Digital Humanities minor diploma | Freelance schrijver van artikelen, blogs & columns in het Nederlands & Engels Categorieën
Alles
Archieven
September 2021
|